Wat is het? Waarom is het belangrijk en hoe werkt het binnen inkoop?
Er is al veel geschreven en gefilosofeerd over de menselijke maat. Wat het belang ervan onderschrijft en ik denk de urgentie nog meer. Waar gaat het dan eigenlijk over als we het hebben over de menselijke maat binnen het inkoopwerkveld?
Bij menselijke maat geldt: dingen behapbaar houden. Zaken niet onnodig groot en ingewikkeld maken. Ons brein is namelijk gericht op het bewandelen van de kortste route naar snel resultaat met beloning als gevolg, zijnde de aanmaak van dopamine, serotonine en oxytocine. Iets wat een goed gevoel geeft door het bereiken van succes na het leveren van een inspanning binnen een bepaald tijdsbestek.
Hoe beter de situatie te overzien is, hoe beter een inschatting gemaakt kan worden van de benodigde inspanning, duur en het resultaat. Hoe minder dit het geval is, hoe meer het afwijkt van de menselijke maat. Om deze inschatting goed te kunnen doen, vraagt om de juiste mate van draagkracht en draaglast. Vooral als het een nieuwe activiteit betreft waar nog geen ervaring in is opgedaan.
Menselijke maat gaat dus niet over je vrij kunnen voelen of heel de dag aardig doen. Het gaat over het uitvloeisel van het toepassen van de regels en afspraken die nodig zijn als kader om inspanning, rollen en taken te bepalen, dat je dit uiteindelijk zo ervaart. Zo kan ieder hier namelijk zelfstandig en naar eigen inzicht invulling aangeven. Dit is wat voor de beleving van eigen regie zorgt en autonoom werken. Het idee dat je zeggenschap hebt over wat je doet en hoe je dat doet is belangrijk voor gemotiveerd bijdragen, zelfvertrouwen en zelfwaardering.
Menselijke maat gaat dus vooral over het creëren en respecteren van heldere kaders, accepteren van perceptie verschillen en borgen van gelegenheid en capaciteit. Waarbij de mate van gelegenheid en capaciteit gaat over hoe iemand op individueel niveau iets kan realiseren zonder daarbij afhankelijk te zijn van een ander. Micromanagement staat dan ook haaks op het werken met menselijke maat.
Hoe borg je menselijke maat binnen het inkoopproces?
We rekenen elkaar graag af op prestaties. Wat gaat goed en wat niet., maar zoals gezegd gedijen we bij autonoom kunnen handelen. Steeds als iemand zegt dat je iets niet goed doet of dat het anders moet, heeft dit invloed op de mate van positief kunnen bijdragen vanuit eigen regie.
De mensgericht werken ligt versleuteld in:
- Welke ruimte is er nodig om het werk goed te kunnen doen?
- Wat moet iemand aan probleemoplossend vermogen hebben?
- Welke kerneigenschappen helpen om goed invulling te geven aan welke rol en welke taken?
Je geeft invulling aan menselijke maat door binnen het proces ruimte te creëren voor voldoende voorbereidings-, uitvoerings- en hersteltijd. En door bewustwording te creëren door het benoemen van resultaten, zoals samen mijlpalen te vieren. En hiervan ook de resultaten te delen met anderen. Hierover moet dus nagedacht worden voor wat betreft de voorgeschreven en belastbare reactietijd, doorlooptijd of eindresultaat waarover binnen een samenwerking kritische prestatieafspraken worden gemaakt.
Wat werkt niet voor menselijke maat?
Door methodologieën geforceerd toe te passen die gericht zijn op het elimineren van slagkracht, wat leidt tot het onder druk zetten van de draagkracht en draaglast. Door alle vitaliteit uit processen te elimineren ontneem je ruimte om natuurlijke momenten te benutten. Dit zijn momenten die zich van nature aandienen om problemen op te lossen, zaken te overdenken en creatieve processen te laten stromen. Door verschraling van werk is er geen ruimte meer voor menselijke maat wat nodig is om veerkrachtig te blijven handelen, samenwerken en gemotiveerd bij te dragen. Wat leidt tot meer stress, uitval en laag moraal.
Het verleden leert dat dit zorgt voor een intensivering van werk zonder de mogelijkheid om te reguleren of te vertragen. Wat een negatief effect heeft op de bedrijfsvoering en op de resultaten. Verspilling elimineren is het tegenovergestelde van efficiëntie doorvoeren. Efficiëntie betekent het hoogste resultaat behalen met de minste inspanning. Maar dit betekent niet dat je zo snel mogelijk zo veel mogelijk moet doen in zo min mogelijk tijd. Door verschraling van processen is de kans 90% groot dat deze veranderingen geen succes brengen. En zelfs 70% dat efficiëntie nog slechter is dan daarvoor.